طلاق به خاطر بیماری مرد چگونه است؟
طلاق و جدايي بين زوجين به دلايل مختلفي صورت مي گيرد. رايج ترين علت آن را مي توان خيانت، نداشتن تفاهم، نداشتن حسن رفتار از جانب يكي از زوجين، عدم توانايي فرزندآوري و بيماري هر يك از زوجين دانست.
ممكن است كمتر ديده باشيد يا شنيده باشيد كه خانمي به دليل بيماري و مريضي همسرش تصميم به جدايي گرفته باشد، اما اين به معناي آن نيست كه هرگز چنين اتفاقي نمي افتد. در اين مقاله در سامانه حقوقي طلاق ٢٤ قصد بررسي موضوع طلاق به جهت بيماری مرد را داريم.
طلاق از طرف زن
به موجب قانون مدني طلاق حقي است براي مرد كه با رعايت شرايط قانوني مي تواند با مراجعه به دادگاه آن را اعمال كند.
ماده ١١٣٣ قانون مدني صراحتا مويد اين مطلب است. البته به موجب تبصره ماده مذكور، زن هم در صورت وجود يك سري شرايط قانوني مي تواند اقدام به جدايي و تقاضاي طلاق در دادگاه نمايد.
اين شرايط به ترتيب در مواد ١١٢٩و١١٣٠ قانون مدني تصريح شده است. در ادامه به هر يك از آن ها مي پردازيم.
ماده 1129 قانون مدنی مقرر داشته است «در صورت استنکاف شوهر از دادن نفقه و عدم امکان اجراء حکم محکمه و الزام او بدادن نفقه زن می تواند برای طلاق به حاکم رجوع کند و حاکم شوهر او را اجبار به طلاق مینماید همچنین است در صورت عجز شوهر از دادن نفقه.»
به موجب ماده ۱۱۳۰ قانون مدنی در صورتی که دوام زوجیت موجب عسر و حرج زوجه باشد، وی می‌تواند به حاکم شرع مراجعه و تقاضای طلاق کند. چنان چه عسر و حرج مذکور در محکمه ثابت شود، دادگاه می‌تواند زوج را اجبار به طلاق نماید و در صورتی که اجبار میسر نباشد زوجه به اذن حاکم شرع طلاق داده می‌شود.
عسر و حرج موضوع این ماده عبارت است از به وجود آمدن وضعیتی که ادامه زندگی را برای زوجه با مشقت همراه ساخته و تحمل آن مشکل باشد و موارد ذیل در صورت احراز توسط دادگاه صالح از مصادیق عسر و حرج محسوب می‌گردد:
- ترک زندگی خانوادگی توسط زوج حداقل به مدت شش ماه متوالی و یا نه ماه متناوب در مدت یک سال بدون عذر موجه.
- اعتیاد زوج به یکی از انواع مواد مخدر و یا ابتلا وی به مشروبات الکلی که به اساس زندگی خانوادگی خلل وارد آورد و امتناع یا عدم امکان الزام وی به ترک آن در مدتی که به تشخیص پزشک برای ترک اعتیاد لازم بوده است.
- محکومیت قطعی زوج به حبس پنج سال یا بیشتر.
- ضرب و شتم یا هرگونه سوءرفتار مستمر زوج که عرفا با توجه به وضعیت زوجه قابل تحمل نباشد.
- ابتلای زوج به بیماری های صعب‌العلاج روانی یا ساری یا هر عارضه‌ی صعب‌العلاج دیگری که زندگی مشترک را مختل نماید.
موارد مندرج در این ماده مانع از آن نیست که دادگاه در سایر مواردی که عسر و حرج زن در دادگاه احراز شود، حکم طلاق صادر نماید.
جدایی از مرد به علت بیماری از مصادیق طلاق است یا فسخ نکاح؟
در قانون مدني براي خاتمه دادن به رابطه زوجيت دو راه وجود دارد. طلاق و فسخ نكاح.
اگر چه هر دو آن ها موجب خاتمه يافتن رابطه زوجيت مي گردد، اما شرايط آن ها كاملا با يكديگر متفاوت هستند. علت مطرح كردن چنين بحثي در اينجا براي درك اين مطلب است كه معمولا جدايي زوجه از زوج به جهت بيماري موجب فسخ نكاح است. ماده ١١٢١ قانون مدني صراحتا اين مطلب را تاييد مي كند.
قانون مدنی با ذکر یک سری عیوب و بیماری ها در مرد و زن، این حق را برای طرف مقابل و برای فسخ نکاح به وجود آورده است.
تفاوت طلاق با فسخ نکاح
در اين بخش قصد داريم براي آماده سازي ذهنتان به تشابهات و افتراقات بحث طلاق و فسخ نكاح بپردازيم.
همانطور كه ذكر شد، شباهت طلاق و فسخ اين است كه هر دو باعث جدايي و خاتمه رابطه زوجيت مي شود. در خصوص تفاوت این دو نیز می توان بیان داشت که:
- اولين تفاوت طلاق و فسخ، اين است كه طلاق براي اعمال و ثبت شدن مستلزم تشريفاتي است كه در فسخ وجود ندارد. به عنوان مثال براي ثبت طلاق نياز به حضور دو شاهد در دفترخانه ازدواج و طلاق است. در فسخ نكاح چنين تشريفاتي وجود ندارد.
- طلاق تنها در ازدواج و نكاح دائم محقق مي شود، اما فسخ نكاح هم شامل نكاح دائم و هم نكاح موقت مي شود. بنابراين مي توان نتيجه گرفت كه اگر مرد بيماري داشته باشد كه موجب عسر و حرج زن باشد. اگر نكاح و ازدواج آن ها دائمي باشد زن مي تواند هم اقدام به فسخ نكاح كند (اگر بيماري هاي مصرح در ماده ١١٢٢ وجود داشته باشد) هم مي تواند اقدام به تقاضاي طلاق نمايد اگر جزو موارد فسخ نكاح محسوب نشود. در حالی كه اگر نكاح موقت باشد، زوجه تنها مي تواند اقدام به فسخ نكاح نمايد.
- در فسخ نكاح حق رجوع براي زن و مرد وجود ندارد. اگر بخواهند مجدد با يكديگر زندگي كنند بايد عقد نكاح را مجددا جاري كنند. در حالي كه در بحث طلاق در صورتي كه طلاق از طرف زوج باشد و طلاق رجعي باشد، مرد می تواند در مدت عده رجوع كند.
نكته اي كه در خصوص بيماري مرد لازم به ذكر است اين است كه برخي از عيوب و بيماري هاي مرد كه موجب فسخ نكاح است در قانون صراحتا مشخص شده است. برخي از عيوب و بيماري هايي هم كه در قانون تصريح نشده اند.
اگر موجب عسر و حرج زوجه شود و ادامه زندگي را با مشكل مواجه كند مي توان از اين جهت اقدام به طلاق نمود.
ماده ١١٢٢ قانون مدني مقرر مي دارد كه عیوب زیر در مرد موجب حق فسخ برای زن خواهد بود:
- خصاء
- عنن به شرط اینکه ولو یکبار عمل زناشویی را انجام نداده باشد.
- مقطوع بودن آلت تناسلی به اندازه ای که قادر به عمل زناشویی نباشد.
روند رسيدگی دعوای طلاق به جهت بيماري مرد
اگر به عنوان زوجه قصد جدايي و طلاق از همسرتان را داريد، بايد دادخواستي تحت عنوان فسخ به علاوه ذكر علل آن براي دادگاه خانواده محل اقامت زوج يا دادگاه خانواده محل اقامت خودتان از طريق دفاتر خدمات قضايي ارسال نماييد.
دادگاه خانواده وقت رسيدگي تعيين مي كند و با توجه به دادخواست شما و خواسته اي كه تعيين كرده ايد، رسيدگي مي كند.
مدارک لازم براي طلاق به جهت بيماري
اگر همسرتان بيمار است و ادامه زندگي با او براي شما غير قابل تحمل و دشوار گرديده است و به همين جهت تصميم به طلاق گرفته ايد، توجه داشته باشيد كه براي اينكه دادگاه بتواند به دعواي شما رسيدگي كند، علاوه بر ثبت دادخواست بايد مداركي را هم پيوست دادخواست كنيد.
در غير اين صورت، ممكن است با وجود هزينه هايي كه كرده ايد، دعوای شما رسيدگي نشود و متضرر شويد. مدارك لازم براي دعواي طلاق به دليل بيماري عبارتند از:
- دادخواست طلاق يا فسخ نكاح
- مدارك شناسايي همچون شناسنامه و كارت ملي
- سند ازدواج يا عقدنامه
- دلايل و مستنداتي مبني بر بيماري مرد
- اثبات عسر و حرج در صورتي كه دليل جدايي شما باشد.
- وكالتنامه وكيل در صورتي كه وكيل داريد.
هزينه رسيدگي طلاق مرد
تقاضاي طلاق به جهت بيماري مرد هم همانند ساير دعاوي خانواده براي مطرح شدن و رسيدگي در دادگاه خانواده مستلزم پرداخت هزينه دادرسي است. اينكه اين هزينه چقدر است، عوامل زيادي در تعيين هزينه دادرسي تاثير گذار هستند.
از جمله آن ها مي توان به مالي يا غير مالي بودن موضوع خواسته و اينكه در چه مرحله اي از دادرسي اعم از بدوي، تجديدنظر يا ديوان باشد، اشاره كرد.
به طور خلاصه مي توان هزينه هاي دادرسي را به قرار زير بيان كرد:
- هزينه هاي دادرسي موقع ثبت دادخواست
- هزينه و حق الزحمه دفاتر خدمات قضايي
- هزينه پزشكي قانوني جهت تعيين بيماري مرد
- هزينه و حق الوكاله وكيل در صورتي كه از خدمات وكيل بهره مند شده ايد.
- هزينه هاي دادرسي هر ساله توسط سازمان برنامه و بودجه مشخص می شود.
نقش و حضور وكيل در پرونده طلاق به جهت بيماري
در مباحث فوق متوجه شديم كه برخي از بيماري هاي مرد موجب فسخ نكاح می شود و بايد دادخواست فسخ بدهيد. در حالي كه برخي از بيماری ها هستند كه به علت ايجاد شرايط عسر و حرج براي زوجه امكان تقاضاي طلاق را براي زوجه فراهم می كند.
تشخيص اينكه دادخواست شما تحت عنوان طلاق يا فسخ نكاح باشد و اينكه چگونه دعواي خود را در دادگاه اثبات كنيد تا قاضي مجاب به صدور راي به نفع شما گردد، امر ساده اي نيست. ممكن أست با كوچكترين اشتباه، خسارت غير قابل جبراني به لحاظ روحي و مالي به شما وارد شود.
بنابراين توجه داشته باشيد كه وكيل متخصص در زمينه خانواده مي تواند طي كردن اين مسير را براي شما كوتاه تر و موفقيت آميز كند. در واقع استدلال هاي وكيل حاذق و توانمند در پيشبرد پرونده به نفع شما تاثير شگرفي دارد كه هيچ كس منكر آن نيست.
بيماری روانی زوج
از سوالات رايجي كه معمولا خانم ها سوال مي كنند، اين است كه آيا به دليل بيماري رواني همسرم، مي توانم جدا شوم و تقاضاي طلاق كنم؟
اين سوال را مي توان به موجب بند ٥ ماده ۱۱۲۰ قانون مدنی پاسخ داد. اين بند مقرر مي دارد كه ابتلا زوج به بیماری های صعب العلاج روانی یا ساری یا هر عارضه صعب العلاج دیگری که زندگی مشترک را مختل نماید از موجبات عسر و حرج زوجه محسوب مي شود. بنابراين بيماري رواني مرد هم جزو مصاديق عسر و حرج است.
زن در صورت اثبات اين مورد مي تواند طلاق خود را بگيرد.
- جالب است بدانيد علاوه بر قانون مدني، در بندهاي مختلف سند نكاح هم به بيماري زوج اشاره شده است. به عنوان مثال، مي توان به بند ٣ و ٤ اشاره كرد.
- بند ۳: ابتلا زوج به امراض صعب العلاج به نحوی که دوام زندگی مشترک برای زوجه مخاطره آمیز باشد.
- بند ۴: جنون زوج در مواردی که فسخ نکاح شرعا ممکن نباشد.
طلاق از طرف مرد
حال ممكن است مردي كه بيمار است، خودش اقدام به طلاق همسرش كند. در اين خصوص قانون مدني مقررات جالبي را مبذول داشته است. به موجب ماده ۹۴۴ قانون مدنی:
اگر شوهر در حال مرض زن خود را طلاق دهد و ظرف یک سال از تاریخ طلاق به همان مرض بمیرد زوجه از او ارث می برد اگر چه طلاق بائن باشد مشروط بر اینکه زن شوهر نکرده باشد.
به موجب اين ماده مي توان بيان داشت كه اگر زوج در مدت بيماري خود، اقدام به طلاق كند. رابطه زوجيت خاتمه يافته است. طبيعتا وقتي رابطه زوجيت خاتمه يافته است زن و شوهر نبايد بعد از طلاق از يكديگر ارث ببرند، اما اين ماده استثنائی را با وجود شرايطي مطرح مي كند كه به موجب آن زن مي تواند از شوهر ارث ببرد.
در ادامه به شرايط آن مي پردازيم.
- طلاق در زمان بيماري زوج صورت گرفته باشد.
- شوهر ظرف يك سال از تاريخ طلاق به دليل همان بيماری فوت كند.
- زن در اين مدت شوهر نكرده باشد.
تجربيات و سوالات كاربران در خصوص طلاق به دليل بيماري مرد
سلام من حدود بیست سال هست ازدواج کرده ام و سه دختر 16 و 9 و 4 ساله دارم شوهرم دوقطبی است. چند بار بستری و شوک گرفته است الان حدود هشت ماه هست که بهم حمله کرده از خونه بیرون کرده و نه بیماری خود رو قبول داره نه درمان بهم نفقه تعلق میگیره به خاطر این که الزام به تمکین شدم ولی اون درمانش رو شروع نکرد دادگاه حضانت دو دختر کوچک را به من داد ولی رای طلاق به خاطر صعب العلاج بودن رد شد میخواستم بدونم آیا از طریق دیوان عالی میتونم طلاق بگیرم.
سلام من دختری 23 ساله هستم پنج ساله و نیمه ازدواج کردم همسرم 26 سال دارن، ایشون مشکل روانی دارن 5 ماهه میرم پیش مشاور ایشون میگن جدا شو این درست بشو نیست طی این 5 سال خیلی عذاب کشیدم دست روم بلند میکرد، بدهن و فحاشه و مدام به پدرم زنگ میزد که بیا دخترتو ببر یا میخام طلاقش بدم ظرف میشکست، حتی روم چاقو کشید، تهمت میزنه و …امنیت روانی ندارم. به تازگی مطلع شدم ایشون قبل ازدواجمون هم این رفتار هارو داشتن حتی برادرش میگفت روی منم چاقو کشیده و بنده شکایت کردم حتی راضی نشد بیاد تعهد بده و خودم برگشتم سر خونه زندگیم برای بار هزارم. من از خانواده ابرو داری هستم تهدید میکنه که میام ابرو ریزی راه میندازم. اگر اطلاع داشتیم ایشون چنین شخصیتی داره محال ممکن بود با ایشون ازدواج کنم ایشون و خانوادش با دروغ جلو امدن و الان ایشون میگن که شما میدونستین من چجور آدمی هستم واقعا خسته شدم و اینکه اعتیاد به تریاکم دارن که من اطلاعی نداشتم یک بار اقدام به ترک کردن که نشد دوباره شروع به مصرف کرد یک زمین قولنامه ای دارن که نصفش به نام بنده است آیا من میتونم با به اجرا گذاشتن مهریه ام زمینو از ایشون بگیرم مهریه ام 300 سکه است و اگه دادخواست طلاق بدم به چه صورته و چقدر طول می کشد؟
چه بیماری هایی در مرد موجب می شود که زن به راحتی بتواند جدا شود؟
به موجب قانون مدنی وجود عیوبی از جمله؛ خصاء، عنن به شرط اینکه ولو یکبار عمل زناشویی را انجام نداده باشد و مقطوع بودن آلت تناسلی به اندازه ای که قادر به عمل زناشویی نباشد موجب حق فسخ برای زن خواهد بود.
آیا زن می تواند به علت بیماری روحی و روانی از همسرش جدا شود؟
ابتلا زوج به بیماری های صعب العلاج روانی یا ساری یا هر عارضه صعب العلاج دیگری که زندگی مشترک را مختل نماید از موجبات عسر و حرج زوجه محسوب مي شود و زن به استناد آن می تواند طلاق بگیرد.
