مهریه در ازدواج موقت چگونه است؟
ازدواج می تواند به صورت دائم یا موقت باشد. شرایط نکاح موقت با دائم متفاوت است و نمی توان آن ها را با یکدیگر مقایسه کرد. در قانون ایران ازدواج موقت به نکاح منقطع نیز شناخته می شود.
همچنین در اصطلاح آمیانه به آن صیغه گفته می شود که در جامعه ما بسیار رواج دارد و هر ساله تعداد بالایی از آن به ثبت می رسد. در برخی مواقع قبل از آن که ازدواج دائم انجام شود، بین زن و مرد صیغه ازدواج موقت جاری می شود.
با توجه به بررسی های صورت گرفته، ازدواج موقت در یک دهه گذشته در ایران به طرز چشمگیری افزایش پیدا کرده است و به همین جهت باید راهکار های مناسب اتخاذ شود. برخلاف تصور اغلب افراد، در ازدواج موقت حق و حقوق قانونی زن از بین نمی رود و همچنان پا برجاست.
اغلب آقایان با تصور این که زن در ازدواج موقت از حقوق مالی خود محروم می شود، اقدام به این کار می کنند. اما در عمل اینگونه نیست و زن از یک سری شرایط قانونی برخوردار است.
مهریه حق قانونی و شرعی زن می باشد و نمی توان آن را انکار کرد. زمانی که صیغه ازدواج جاری می شود، این حق به زنان تعلق گرفته و باید از سوی مردان پرداخت شود.
در واقع مهریه وظیفه ای برعهده مرد است که باید توانایی پرداخت آن را داشته باشد. زمانی که مرد از دادن مهریه امتناع می کند، در واقع از ادای دین یا ایفای تعهد صرف نظر کرده است که زن می توان به روش های قانونی آن را مطالبه کند.
در ازدواج موقت مانند ازدواج دائم مهریه به زن تعلق می گیرد. برخی افراد با تصور این که در ازدواج موقت مهریه وجود ندارد با زنی صیغه موقت جاری می کنند. مهریه تحت هیچ شرایطی برای زنان ساقط نمی شود مگر آن که زن به خواست خود اقدام به بذل بخشی یا تمام آن کند.
یکی از شروط اساسی ازدواج موقت، تعیین مهریه است. بدین صورت که اگر مهریه مشخص نشود، عقد صورت گرفته باطل است و هیچ اثر قانونی برای طرفین ندارد. در ازدواج موقت تعیین مهریه و مدت بسیار حائز اهمیت است.
به عبارت دیگر صحت عقد موقت، منوط به تعیین مهریه و مدت زمان است. تا زمانی که مهریه و مدت زمان رابطه بین طرفین مشخص نشود، عقد باطل می باشد.
مطابق ماده 1075 قانون مدنی، نکاح وقتی منقطع یا موقت است که برای مدت معینی واقع شده باشد. همچنین مدت ازدواج موقت باید کاملا معین شود.
در ازدواج موقت، مدت زمان رابطه باید مشخص شود. در واقع در عقد نامه باید ذکر شود که زن و مرد تا چه زمانی می توانند باهم رابطه داشته باشند. در عقد موقت، طلاق معنایی ندارد و بعد از اتمام مدت زمان یا بذل مدت، عقد به خودی خود فسخ می شود.
همچنین در نکاح موقت زن و مرد از یکدیگر ارث نمی برند و به نوعی رابطه توارث وجود ندارد.
احکام مهریه عقد موقت با عقد دائم یکسان و مشابه بوده است و صرفا در مواردی تفاوت دارند. آنچه می تواند به عنوان حداقل میزان مهریه صیغه در نظر گرفته بشود که ارزش مالی داشته و بتواند به مالکیت در بیاید و تعیین آن منوط به رضایت طرفین است.
مهریه ازدواج موقت
همانطور که گفته شد، مهریه جزو شرط اصلی صحت عقد موقت است. در واقع دو رکن الزامی و اساسی در نکاح منقطع، مهریه و تعیین مدت است. مقرراتی که برای مهریه در نکاح موقت در نظر گرفته شده همانند نکاح دائم است و نمی توان به لحاظ ماهیتی تفاوتی برای آن در نظر گرفت.
مهریه باید دارای ارزش مالی و اقتصادی داشته باشد در غیر این صورت نمی توان مالی را که هیچ گونه ارزشی ندارد را به عنوان مهریه تعیین کرد. مهریه در عقد موقت به صورت توافقی میان طرفین مشخص می شود و به نوعی رضایت زن و مرد در این بین ضروری است.
قانونگذار تاکید زیادی بر تعیین مهریه عقد موقت دارد، زیرا شرایط ازدواج موقت کمی متفاوت است و به جهت تامین حقوق زن باید در همان ابتدا مهریه مشخص شود.
با توجه به این که در نکاح موقت به زن نفقه تعلق نگرفته و قانون هم در این زمینه ارث بری زن از مرد را مشخش نکرده است، باید مهریه به طور دقیق و کامل برای او در نظر گرفته شود.
در ازدواج موقت، مهریه اصلی ترین حقوق مالی او به شمار می رود و به همین جهت تحت هر شرایطی طرفین با رضایت هم باید میزان آن را مشخص کنند. مهریه به عنوان پشتوانه مالی زن باید توسط مرد به صورت کامل پرداخت شود در غیر این صورت مطالبه آن به طرق قانون امکان پذیر است.
الزام تعیین مهریه در ازدواج موقت
لزوم تعیین مهریه عقد موقت بر خلاف احکام نکاح دائم است. در نکاح دائم، تعیین مهر ضروری نیست و زوجین می توانند بعد از عقد نیز نسبت به تعیین مهریه به توافق برسند. حتی اگر مهریه ای هم تعیین نشود، باز هم زن می تواند از شرایط دیگری استفاده کند.
این در حالی است که تعیین مهر و میزان آن در عقد موقت لازم و ضروری است و عدم تعیین آن سبب بطلان عقد موقت می شود.
تعیین مهریه زن در نکاح موقت الزامی است و اگر امکان تعیین آن وجود نداشته باشد، عقد صورت گرفته باطل است. ماده 1095 در این زمینه بیان می کند: « در نکاح منقطع عدم ذکر مهر در عقد موجب بطلان است.»
در ازدواج موقت، مهریه نقش تعیین کننده و اصلی دارد و صحت عقد در گرو آن می باشد. نکاح موقت و دائم در قانون به صورت مجزا مورد بررسی قرار گرفته اند و احکام مشخصی برای آن ها در نظر گرفته شده است. اما با توجه به ماده 1077 قانون مدنی، مقررات مهریه در ازدواج موقت و دائم یکسان و مشابه هم می باشد.
سوال اساسی که ممکن است مطرح شود این است که آیا مهر المثل و مهر المتعه در ازدواج موقت به زن تعلق می گیرد یا خیر؟ به طور کلی مهر المثل و مهر المتعه برای نکاح دائم در نظر گرفته می شود و در ازدواج موقت به زن تعلق نمی گیرد. این دو نوع مهر تحت شرایطی به زن تعلق می گیرد.
در صورتی مهر المثل و مهر المتعه به زن تعلق می گیرد که در نکاح دائم مهریه تعیین نشده باشد. در این صورت نمی توان این دو مهر را برای عقد موقت در نظر گرفت؛ زیرا عدم ذکر مهریه در ازدواج موقت سبب بطلان آن می شود.
آیا فوت زن و عدم نزدیکی در ازدواج موقت موجب اسقاط حق مهریه می شود؟
ماده 1096 قانون مدنی در این باره بیان می کند: « در نکاح منقطع، موت زن در اثناء مدت موجب سقوط مهر نمی شود و همچنین است اگر شوهر تا آخر مدت با او نزدیکی نکند.»
مطابق ماده مزبور، اگر زن در مدت زمان ازدواج موقت فوت کند، حق مهریه او از بین نمی رود و مرد باید آن را بپردازد. در این صورت مهریه به وراث پرداخت می شود.
همچنین اگر مرد در کل عقد موقت با زن رابطه جنسی برقرار نکند، دلیلی بر عدم تعلق مهریه به او نمی باشد. پس اگر در ازدواج موقت، زن فوت کند یا مرد با همسر خود نزدیکی نداشته باشد، مانعی برای اسقاط مهریه نیست و تحت هر شرایطی مهریه از بین نخواهد رفت.
اگر در طول مدت صیغه زن فوت کند، مهریه او از بین نمی رود و ورثه زوجه می توانند از شوهر مطالبه مهریه کنند. اگر هم شوهر فوت کند، زوجه ازدواج موقت می تواند مهریه را از محل ماترک به طرفیت وراث شوهر مطالبه کند.
در واقع اگر در عقد موقت مرد فوت کند، زن برای مهریه خود می تواند به وراث شوهر مراجعه کند. پس در صورت فوت زن در مدت عقد موقت، وراث او به لحاظ قانونی این اختیار را دارند تا برای مهریه را از شوهر مطالبه کنند.
به موجب ماده 1097 قانون مدنی، در نکاح منقطع هرگاه شوهر قبل از نزدیکی تمام مدت نکاح را ببخشد، باید نصف مهریه را بدهد. در ازدواج موقت، چنانچه مرد اقدام به بذل و بخشش تمام مدت عقد کند بدون آن که رابطه جنسی با زن برقرار کرده باشد، باز هم می بایست مهریه را پرداخت کند.
در این شرایط زن مستحق دریافت نصف مهریه است. در واقع بخشش تمام مدت زمان عقد موقت توسط مرد و بدون نزدیکی، منجر به نصف شدن مهریه می شود.
شرایط مهریه در ازدواج موقت
عقد موقت می تواند به صورت رسمی در دفاتر ازدواج و طلاق به ثبت برسد یا این که بین مرد و زن صیغه محرمیت خوانده شود. در واقع طرفین ملزم به ثبت ازدواج موقت الزامی نیستند و به اراده و اختیار آن ها بستگی دارد. حال در این بخش شرایط مهریه در صورتی که ثبت شده یا نشده باشد، مورد بررسی قرار می گیرد.
مهریه در عقد موقت ثبت شده
ثبت مهریه در محضر به توافق طرفین بستگی دارد. چنانچه طرفین قصد ثبت ازدواج موقت را داشته باشند، باید به دفاتر ازدواج و طلاق مراجعه کرده و با ارائه مدارک لازم آن را به ثبت برسانند. در صورتی که عقد موقت در محضر صورت گرفته باشد، صیغه نامه به طرفین داده شده که در حکم سند رسمی می باشد.
در واقع صیغه نامه سند رسمی ازدواج موقت میان زن و شوهر محسوب می شود.
در این صورت اگر زن بابت مهریه شکایتی داشته باشد می تواند به دادگاه خانواده مراجعه کند. زن باید مدارک لازم و صیغه نامه را به همراه دادخواست مربوطه به دادگاه ارائه دهد. چنانچه مهریه تا بیست میلیون تومان تعیین شده باشد، زن می تواند به جای دادگاه از طریق شورای حل اختلاف مهریه را مطالبه کند.
مهریه در صورت عدم ثبت عقد موقت
خانم و آقا می توانند ازدواج موقت خود را در محضر به ثبت نرسانند. در واقع صیغه محرمیت بین زن و مرد جاری می شود بدون آن که به دفاتر ازدواج و طلاق مراجعه کنند. در حالتی که خود خانم و آقا صیغه موقت را بین خود جاری کرده اند، شرایط مهریه کمی متفاوت است.
اگر مهریه در زمان عقد تعیین نشود، صیغه جاری شده بین طرفین باطل خواهد بود.
با توجه به این که ازدواج موقت به صورت رسمی به ثبت نرسیده است و صیغه نامه ای هم وجود ندارد، حال زن برای مطالبه مهریه باید چه اقدامی انجام دهد؟ در قانون ایران طرفین دعوا برای اثبات ادعای خود باید ادله کافی در اختیار دادگاه قرار دهد، در غیر این صورت به خواسته وی ترتیب اثری داده نمی شود. شهادت شهود و اقرار جزو ادله اثبات دعوا به شمار می روند که طرفین می توانند از آن در مراجع قضایی استفاده کنند.
در این شرایط زن باید از طریق شهادت شهود وقوع عقد موقت را اثبات کند.
در واقع دو مرد یا یک مرد و دو زن برای شهادت کافی می باشد. در واقع آن ها باید شهادت دهند که صیغه موقت میان زن و مرد جاری شده است. اگر شاهدی در این زمینه وجود نداشت، راه حل بعدی اقرار شوهر است. شوهر باید در دادگاه اقرار کند که بین آن ها صیغه محرمیت جاری شده و عقد موقت بین آن ها صورت گرفته است.
پس اگر عقد موقت توسط طرفین ثبت نشده باشد، زن برای مطالبه مهریه در دادگاه می بایست از طریق شهادت شهود یا اقرار شوهر اقدام کند.
با توجه به این که خانم مدرکی بابت ادعای خود به دادگاه ارائه نداده است، برای مطالبه مهریه تنها می تواند از طریق ادله مزبور عقد موقت را اثبات کند.
زمان پرداخت مهریه در ازدواج موقت
زمان پرداخت مهریه در ازدواج موقت می تواند حالت های مختلفی داشته باشد. در این صورت زمان تادیه مهریه نیز متفاوت خواهد بود. لازم به ذکر است که زمان پرداخت مهریه در نکاح موقت یا دائم با هم تفاوتی نمی کند.
زمان های مختلف برای پرداخت مهریه در عقد دائم یا موقت بر اساس توافق طرفین تعیین می شود. زمان پرداخت مهریه در عقد موقت به شرح زیر می باشد:
- تعیین مهریه به صورت حال در عقد باشد: یعنی از همان زمان که صیغه موقت جاری می شود، مهریه به زن تعلق گرفته و مالک آن می باشد. بنابراین باید فورا مهریه زن پرداخت شود.
- مهریه به صورت موجل باشد: یعنی برای پرداخت مهریه زمان مشخصی در نظر گرفته شود. در واقع در مهلتی که در عقد تعیین شده است، زن می تواند مهریه را دریافت کند. به طور مثال در صیغه نامه ذکر می شود که تا 6 ماه بعد از ازدواج، مهریه باید تادیه گردد. بنابراین در مهلت مقرر مرد باید مهریه همسر خود را بپردازد.
- مهریه به صورت عندالمطالبه باشد: مهریه می تواند به شکل توافقی میان زن و مرد تعیین شود. مهریه عندالمطالبه به این معناست که زوجه هر زمان که تقاضا کند باید مهریه او پرداخت شود.
- مهریه به صورت عندالاستطاعه: مهریه عند الاستطاعه به این معنا می باشد که با توجه به توانایی مالی مرد، مهریه پرداخت می شود. یعنی زوجه باید برای دریافت مهریه، توانایی مالی زوج را به اثبات برساند. تا زمانی که استطاعت مالی مرد ثابت نشده باشد، تادیه مهریه امکان پذیر نخواهد بود.
مشاوره حقوقی برای مهریه در ازدواج موقت
طرح دعاوی خانواده پیچیدگی های خاص خود را دارند و قطعا داشتن اطلاعات و دانش حقوقی می تواند در این زمینه بسیار کارساز باشد.
متاسفانه بسیاری از مسائل و مشکلات پیش آمده در حوزه طلاق به دلیل عدم اطلاع از راه و روش های قانونی و حقوقی می باشد و به همین جهت وجود وکیل و یا مشاور و کارشناس حقوقی مجرب می تواند در این زمینه موثر باشد.
در ارتباط با پرونده های مهریه، اخذ وکیل می تواند کمک فراوانی به شاکی نماید و در روند رسیدگی به پرونده تاثیر به سزایی خواهد داشت. اما به دلایل مختلف ممکن است دسترسی به وکیل برای پرونده مهریه وجود نداشته باشد. در این صورت بهترین گزینه برای طرح دعاوی مرتبط با مهریه، مشاوره های حقوقی به صورت آنلاین و تلفنی است.
مشاوره های حقوقی آنلاین یا تلفنی مزیت های فراوانی دارد که برخورداری از شرایط مناسب اطلاعات حقوقی امکان پذیر است. از طریق مشاوره حقوقی می توان اطلاعات لازم در مورد مهریه در عقد ازدواج موقت را کسب کرد.
سایت طلاق 24 با بهره مندی از مشاوران و کارشناسان مجرب و متخصص در امور خانواده و ارائه خدماتی نظیر مشاوره های تخصصی حقوقی، می تواند شما را در تمامی مراحل مطابه مهریه راهنمایی نماید. مشاوره حقوقی در ارتباط با مهریه در عقد موقت توسط سایت طلاق 24 به صورت تخصصی انجام می شود و یقینا به راحتی می توانید اقدام به مطالبه مهریه نمایید.
همچنین تهیه و تنظیم انواع دادخواست مهریه با موضوعات گوناگون به صورت کاملا تخصصی توسط این سایت صورت می گیرد.
برای آن که بتوانید در دوران عقد موقت، مهریه خود را از همسرتان بگیرید، باید اطلاعات حقوقی به میزان کافی داشته باشید. به همین جهت برای تنظیم دادخواست مهریه و دریافت مشاوره های حقوقی در این زمینه می توانید با کارشناسان ما در ارتباط باشید.
کلیه خدمات حقوقی مربوط به مسئله مهریه در ازدواج موقت را با بهترین شرایط ممکن در اختیار شما قرار می دهیم.
دو شرط اصلی در ازدواج موقت چیست؟
تعیین مدت و میزان مهریه جزو شرایط اساسی در ازدواج موقت به شمار می روند. اگر تحت هر شرایطی مشخص نشوند، عقد صورت گرفته باطل می باشد.
اگر در ازدواج موقت زن فوت کند، آیا حق مهریه او از بین می رود؟
خیر، حتی در صورت فوت زن در عقد موقت، حق مهریه او از بین نمی رود. در این صورت وراث زن می توانند برای دریافت مهریه به شوهر مراجعه کنند.
در ازدواج موقت اگر مرد بدون آن که نزدیکی با زن داشته باشد، تمام دوران عقد را ببخشد، حال تکلیف مهریه چه خواهد بود؟
در این شرایط زن مستحق دریافت نصف مهریه خواهد بود. در واقع بخشش تمام مدت زمان عقد موقت توسط مرد و بدون برقراری رابطه جنسی، منجر به نصف شدن مهریه می شود.