آیا طلاق زن بدون دلیل امکانپذیر است؟
شما باید برای طلاق خود یک «دلیل» (دلیل قانونی) داشته باشید. یکی از دلایل طلاق این است که دیگر با همسرتان کنار نمی آیید و نمی خواهید ازدواج خود را ادامه دهید.
از آن جایی که در ایران حق طلاق با مرد است، او می تواند بدون دلیل زن خود را طلاق دهد. البته این مهم شروطی دارد که در ادامه درباره آن ها بحث خواهیم کرد.
ضروری است که این نکته را نیز در نظر داشته باشیم که زنان هم می توانند درخواست طلاق کنند و حتما دلایل خاص و مشخصی دارند حتی اگر هر دو طرف نتوانند (یا نخواهند) به طور واضح درباره آن دلایل صحبت کنند.
دلایل عمده زنان برای طلاق
احساس می کنند با ازدواج از زندگی عقب مانده اند
واقعیت این است که امروزه زنان بیش از هر زمان دیگری کار می کنند و کمی بیش از نیمی از نیروی کار در کشور را تشکیل می دهند.
با این حال، در بسیاری از ازدواج‌ها، زنان همچنان مسئول اصلی وظایف خانگی هستند. علی رغم اینکه در حرفه خود نیز مسئولیت هایی دارند.
وقتی هر دو طرف در یک ازدواج به طور تمام وقت مشغول به کار هستند، زن در رابطه هنوز هم کارهای خانه را بیشتر از مردان در رابطه انجام می‌دهد.
آن چه که این نوع نگرش به ما می گوید این است که در میان زوجین، نابرابری در وظایف خانگی و کار وجود دارد. برای افراد متاهلی که حداقل مسئولیت‌های مشابهی از یک شغل تمام وقت دارند، هنوز هم این زنان هستند که بیشتر کارهای خانه را انجام می‌دهند.
بنابراین اگر زنی توقعات و مسئولیت های زیادی از شغل خود داشته باشد، توقعات و مسئولیت های زیادی در خانه داشته باشد و از جانب همسرش برای پیشرفت شغلی حمایت نکند، ممکن است دیگر ازدواج را به نفع خود نداند.
زنان اغلب مسئولیت عاطفی بیشتری را بر عهده دارند
ارتباط در هر ازدواجی یک مسئله کلیدی است. اما اغلب زمینه ای است که بسیاری از زوج ها در آن مشکل دارند. به طور کلی، به مردان آموزش داده نمی شود که چگونه می توانند احساساتشان را با دیگران تقسیم کنند و با برقراری ارتباط حرف خود را به راحتی بزنند.
در نتیجه، زنان در ازدواج متوجه می شوند که اغلب مسئولیت های عاطفی بیشتری را بر عهده می گیرند. در برخی موارد، این ممکن است شامل تنها سیستم حمایت عاطفی برای کل خانواده باشد.
با گذشت زمان، این امر بر روی یک فرد تأثیر می گذارد. وی از نظر روحی، جسمی و مطمئنا عاطفی به مشکل برمی خورد. بدون حمایت عاطفی از سوی شوهران، همسران اغلب احساس تنهایی و زندگی بدون منبع عاطفی در زندگی زناشویی می کنند.
زنان دیگر رفتار غیرقابل قبول مداوم را تحمل نمی کنند
در مقطعی از تاریخ، زنان به اندازه امروز کار نمی کردند. به همین دلیل، همسران برای امنیت مالی بیشتر به شوهران خود متکی هستند. حتی به قیمت رفتار توهین آمیز و سهل انگارانه. اما امروز این طور نیست.
در نتیجه، زنان تمایلی به تحمل رفتارهای غیر قابل قبول مداوم از سوی همسران خود مانند گذشته ندارند.
دوری شوارتز، میانجی و مربی طلاق می‌گوید: «زن مدرن امروزی بعید است که خیانت را تحمل کند. زمانی که دوره ماه عسل تمام می شود، برخی از مردان به شدت رفتار خود را از نوع عاشقانه به نوه رفتار کنترل کننده و از نظر عاطفی آزاردهنده تغییر می دهند. متأسفانه در بسیاری از ازدواج‌ها این اتفاق می‌افتد و زنان دیگر نمی‌خواهند آن را تحمل کنند.»
آیا زن می تواند درخواست طلاق بدهد؟
پاسخ این سؤال به طور صریح مثبت است. درخواست طلاق هم می تواند از سوی زن باشد و هم مرد. هم زوجین می توانند به صورت توافقی از هم جدا شوند اما نکته مهم این است که زن باید دلایل محکمی به دادگاه خانواده ارائه دهد. او می تواند از دو اصل مهم در این زمینه استفاده کند.
- اصل عسر و حرج
- شروط دوازده گانه هنگام عقد
- داشتن وکالت طلاق از طرف شوهر
با این اوصاف زن می تواند با اثبات هر کدام از موارد ذکر شده، درخواست طلاق خود را به دادگاه ارائه دهد. اجازه دهید هر کدام از این موارد را به طور مختصر توضیح دهیم.
توضیح مختصر عسر و حرج
در صورتی که زن در زندگی با همسر خود در وضعیتی قرار بگیرد که دچار مشقت شده و ادامه آن زندگی برایش دشوار باشد، می تواند از اصل عسر و حرج استفاده کند. طبق تبصره ماده 1130 قانون مدنی، مواردی که موجب می شود تا زن از این حق استفاده کند عبارت‌اند از:
- ترک زندگی خانوادگی توسط زوج حداقل به مدت شش ماه متوالی و یا نه ماه متناوب در مدت یک سال بدون عذر موجه
- اعتیاد زوج به یکی از انواع مواد مخدر و یا ابتلای وی به مشروبات الکلی که به اساس زندگی خانوادگی خلل وارد آورد و امتناع یا عدم امکان الزام وی به ترک آن در مدتی که به تشخیص پزشک برای ترک اعتیاد لازم بوده است. در صورتی که زوج به تعهد خود عمل ننماید و یا پس از ترک، مجددا به مصرف موارد مذکور روی آورده، بنا به درخواست زوجه، طلاق انجام خواهد شد.
- محکومیت قطعی زوج به حبس پنج سال یا بیشتر
- ضرب و شتم یا هرگونه سوء استفاده مستمر زوج که عرفا با توجه به وضعیت زوجه قابل تحمل نباشد.
- ابتلای زوج به بیماری های صعب العلاج روانی یا ساری یا هر عارضه صعب العلاج دیگری که زندگی مشترک را مختل نماید. موارد مندرج در این ماده مانع از آن نیست که دادگاه در سایر مواردی که عسر و حرج زن در دادگاه احراز شود، حکم طلاق صادر نماید.
12 شرط ضمن عقد
- استنکاف شوهر از دادن نفقه زن به مدت شش ماه به هر عنوان و عدم امکان الزام او به تأیید نفقه و همچنین در موردی که شوهر سایر حقوق واجب زن را به مدت شش ماه وفا نکند و اجبارا ایفا هم ممکن نباشد.
- سوء رفتار و یا سوء معاشرت زوج به حدی که ادامه زندگی را برای زوجه غیر قابل تحمل نماید.
- ابتلای زوج به امراض صعب العلاج به نحوی که دوام زناشویی برای زوجه مخاطره آمیز باشد.
- جنون زوج در مواردی که فسخ نکاح شرعا ممکن نباشد
- عدم رعایت دستور دادگاه در مورد منع اشتغال زوج به شغلی که طبق نظر دادگاه صالح منافی با مصالح خانوادگی و حیثیت زوجه باشد.
- محکومیت شوهر به حکم قطعی به مجازات پنج سال حبس یا بیشتر یا به جزای نقدی که بر اثر عجز از پرداخت منجر به پنج سال بازداشت شود یا به حبس و جزای نقدی که مجموعا منتهی به پنج سال یا بیشتر باز داشت شود و حکم مجازات در حال اجرا باشد.
- ابتلای زوج به هر گونه اعتیاد مضری که به تشخیص دادگاه به اساس زندگی خانوادگی خلل آورد و ادامه زندگی برای زوجه دشوار باشد.
- زوج زندگی خانوادگی را بدون عذر موجه ترک کند. تشخیص ترک زندگی خانوادگی و تشخیص عذر موجه با دادگاه است و یا شش ماه متوالی بدون عذر موجه از نظر دادگاه غیبت نماید.
- محکومیت قطعی زوج در اثر ارتکاب جرم و انجام هر گونه مجازات اعم از حد و تعزیر در اثر ارتکاب جرمی که مغایر با حیثیت خانوادگی و شئون زوجه باشد. تشخیص اینکه مجازات مغایر با حیثیت و شئون خانوادگی است با توجه به وضع و موقعیت زوجه و عرف و موازین دیگر با دادگاه است
- در صورتی که پس از گذشت پنج سال زوجه از شوهر خود به جهت عقیم بودن و یا عوارض جسمی دیگر زوج صاحب فرزند نشود.
- در صورتی که زوج مفقودالاثر شود وظرف شش ماه پس از مراجعه زوجه به دادگاه پیدا نشود.
- زوج همسر دیگری بدون رضایت زوجه اختیار کند یا به تشخیص دادگاه نسبت به همسران خود اجرای عدالت ننماید.
داشتن حق طلاق
داشتن وکالت برای طلاق نیز می تواند از شروط ضمن عقد باشد. در اصل تمامی شروطی که در زمان عقد بین زوجین توافق شده است، قانونی بوده و پایبندی به آنها الزامی است.
دلایل عمده مردان برای طلاق
بر اساس تحقیقات انجام شده، مردان نیز دلایل خاص خود را برای جدایی و طلاق از همسرشان دارند. برخی از این دلایل عبارت‌اند از:
جدایی عاطفی
این دلیل در میان مردانی رایج است که در جوانی ازدواج کرده‌اند و احساس می‌کنند که آنها و همسرشان از زمان ازدواج به بعد، به افراد متفاوتی تبدیل شده‌اند.
جدا شدن از هم به صورت عاطفی، می تواند نتیجه گذراندن زمان کمتر با هم به دلیل نیازهای شغلی و والدینی باشد. یا به دلیل آن چه به عنوان «عدم پذیرش نقش خود در ازدواج توسط همسرشان» توصیف می کنند که در نهایت می تواند منجر به از دست دادن رابطه عاشقانه زوجین و طلاق آن ها شود.
ازدواج به تمام معنا یک تلاش گروهی است و هر یک از اعضای تیم نقش های مختلفی دارند. زمانی که انجام وظایف مرتبط با آن نقش ها به طور مثبت مورد تأیید قرار نگیرد، مرد می تواند احساس بدی نسبت به زندگی خود داشته باشد.
عدم ارتباط مناسب با همسر
این موضوع را بهتر می توان «زندگی در سکوت» نامید. زوج‌ها معمولا تدارکات زیادی برای مدیریت روابط خود ندارند (مخصوصا اگر بچه‌هایی در آن دخیل باشند)، موقعیتی که نیاز به درایت، درک و صبر دارد. اما روابط استرس‌زای زوج‌ها از طریق دعوا، اغلب در مورد رابطه جنسی و پول، برقراری ارتباط مؤثر میان آنها را نابود می کند.
خیانت
مردان ممکن است در رابطه با روابط باز کمی انعطاف داشته باشند، اما بسیاری از آن ها هنوز خیانت را به عنوان یک عمل اشتباه می دانند.
همان‌طور که اغلب گفته می شود، حتما خیانت نشانه ای از مشکلات عمیق تر در رابطه است اما از آن جایی که 15.6 درصد از مردان آن را دلیلی برای طلاق عنوان می کنند، این نوع مشکلات نیز می تواند پایه جدایی بین زوجین باشد.
آیا طلاق زن از طرف مرد بدون دلیل امکان پذیر است؟
در ابتدای متن اشاره کردیم که این موضوع امکان پذیر است اما شروط الزامی خود را نیز دارد. شرط اصلی طلاق زن از طرف مرد بدون دلیل پرداخت تمامی حقوق زن است. این حقوق عبارت‌اند از:
مهریه
مهریه در هر صورت حق زن است. در نتیجه مردی که می خواهد همسر خود را بی دلیل طلاق دهد، باید مهریه او را پرداخت کند تا صیغه طلاق جاری شود.
نفقه
بنا بر متن قانون، پرداخت نفقه بعد از جاری شدن صیغه نکاح وظیفه مرد است. در صورتی که مرد می خواهد بدون دلیل زن خود را طلاق دهد باید نفقه او را به صورت کامل پرداخت نماید.
اجرت‌المثل
در نظر گرفتن اجرت‌المثل در زمان ازدواج نیز شرط دیگر طلاق زن از طرف مرد بدون دلیل است. اگر ثابت شود که در زمان زوجیت زن، کاری را انجم داده که وظیفه او نبوده، مرد باید مبلغ آن را طبق محاسبه قانونی پرداخت کند.
تقسیم اموال
پرداخت نصف دارایی مرد به همسرش از دیگر شروط طلاق زن بدون دلیل است. این مسئله یکی از شروط 12 گانه ضمن عقد است که اگر مرد آن را امضا کرده باشد، باید هنگام طلاق بدون دلیل، نیمی از اموال خود را به همسرش بدهد.
پرداخت نحله
زمانی که مرد دلیل منطقی و محکمه پسندی برای طلاق زن خود نداشته باشد، باید میزان نحله را نیز پرداخت کند. این مبلع چیزی به معنا باب بخشش در نظر گرفته می شود وز مانی که زن تعلق می گیرد که او اجرت المثل دریافت نکند.
مرد می تواند بدون پرداخت حقوقی مالی زن، دون دلیل او را طلاق دهد؟
خیر. شرط طلاق زن بدون دلیل محکمه پسند، پرداخت تمامی حقوق زن از جمله مهریه، نفقه، اجرت‌المثل و تقسیم اموال است. مگر اینکه زن هیچ کدام از این موارد را با رضایت خود دریافت نکند.
اعتراض زن در طلاق بدون دلیل وارد است؟
از آن جایی که حق طلاق بر عهده مرد است، خیر. اعتراض زن تنها روند پرونده را با تأخیر می اندازد. اگر مرد تمامی حقوق او را به صورت قانونی پرداخت کند، می تواند بدون دلیل منطقی زنش را طلاق دهد.
اگر مرد بخواهد زنش را طلاق دهد، مهریه به صورت قسطی پرداخت می شود؟
بله. در صورتی که مرد تعهد بدهد که مهریه را پرداخت می کند، می تواند از دادخواست عسار برای تقسیط مهریه استفاده کند.
