طلاق به علت نازایی زن چگونه است؟
در بررسی طلاق به علت نازایی زن باید بگوییم که یکی از مهم‌ترین دعاوی است که در دادگاه‌های خانواده مطرح میشود.
به طور کی باید چنین گفت که دعاوی خانوادگی پیچیدگی زیادی دارد، زیرا هدف قانونگذار حفظ کیان خانواده بوده است و به همین دلیل قواعد و تشریفات سختی را برای طلاق گرفتن، تعیین نموده است.
این سخت‌گیری در خصوص زنان بیشتر هم هست و زنان در نظام حقوقی ایران حق طلاق ندارند مگر در موارد استثنایی. اما مردان می‌توانند هر زمان خواستند با دلیل یا بدون دلیل، همسر خود را طلاق دهند.
البته زنان برای آن که در این زمینه به حقوقی برابر با مردان برسند، در زمان انعقاد عقد نکاح یا پس از آن از آقایان وکالت در طلاق که به حق طلاق شناخته میشود، می‌گیرند. با وجود این وکالت نامه، زن نیز هر زمان بخواهد می‌تواند اقدام به طلاق گرفتن از مرد کند.
گفتیم که یکی از مسائل شایع در طلاق، مسائل مربوط به ناباروری و نازایی زن یا مرد است. از آن جایی که در قانون ما حق طلاق با مرد است، مردان از این جهت محدودیتی نداشته و در زمان ارائه دادخواست طلاق به علت نازایی زن، نیازی به ارائه دلیل ندارند.
در صورتی که در خصوص زنان این جریان برعکس است و زنان برای آنکه دادخواست طلاقشان در دادگاه مورد بررسی قرار بگیرد باید دلیل محکمه پسند ارائه دهند.
با این حال در زمینه طلاق به علت نازایی زن سوالات بسیار زیادی برای مردان وجود دارد و مردان بسیاری از کارشناسان سامانه طلاق 24 در خصوص این موضوع سوال می‌پرسند.
در نتیجه این مقاله تهیه گردید تا پاسخ برخی از سوالات مانند طلاق زن به علت نازایی ممکن است؟ تکلیف حقوق مالی زن در صورت نازایی چه میشود و مراحل و نحوه طلاق به علت نازایی زن چگونه است؟ را دهیم.
ناباروری به چه معنا است؟
اگر زوجی بیشتر از رابطه جنسی منظم با همسر خود داشته باشد و از روش‌های پیشگیری از بارداری استفاده نکرده اما همچنان موفق به فرزندآوری نشده باشد، نابارور محسوب میشود. البته این تنها تعریف حقوقی از ناباروری است و امکان دارد به صورت علمی دقیق نباشد.
عدم باروری در مدت یک ساله ممکن است از سوی زن باشد یا از سوی و یا از سوی هر دوی آنها. با این حال بیشترین آمار ناباروری، مربوط به مردان است.
البته این روزها روش‌های پیشرفته و درمان‌های متعددی برای عدم باروری به وجود آمده است که زوجین می‌توانند از آن استفاده کرده و یا به ناباروری خود را درمان کنند و یا از روش دیگری برای بارداری استفاده کنند.
به دلیل آن که این روش‌های نوین و درمان‌های جدید غالبا گران و پرهزینه است، و گذشته از آن، درمان ناباروری و یا حامله شدن را تضمین نمی‌کند، بسیاری از زوج‌هایی که با مشکل ناباروری و نازایی درگیر هستند، به سراغ این روش‌ها نمی‌روند.
بنابر دلایلی که در فوق بیان شد، مانند پرهزینه بودن و عدم ضمانت 100 درصدی، منطقی است که بگوییم این روش‌ها ناقض حق طلاق نیست و حتی با وجود این روش‌ها نیز زوجین می‌توانند از یکدیگر به دلیل نازایی، طلاق بگیرند.
بنابراین می‌توان چنین گفت که درمان و یا انتخاب یکی از روش‌های نوین برای فرزندآوری، تنها به زوجین پیشنهاد میشود و آنها می‌توانند در صورت تمایل آن را برگزینند.
طلاق به علت نازایی زن امکان‌پذیر است؟
در قانون مدنی ایران به موجب ماده 1133 این حق به مرد داده شده که هر زمان بخواهد و بنا به هر دلیلی، زنش را با رعایت تشریفات قانونی و پرداخت تمامی حقوق مالی او طلاق بدهد.
متن این ماده چنین است: مرد می‌تواند با رعایت شرایط مقرر در این قانون با مراجعه به دادگاه تقاضای طلاق همسرش را بنماید. چنانچه زن مخالفتی در این زمینه داشته باشد، موثر نبوده و مانع از صدور حکم طلاق نخواهد شد.
بنابراین باید چنین بگوییم که مرد برای طلاق دادن زن نیازی به ارائه دلیل محکمه پسند ندارد و صرف ارائه دادخواست برای طلاق به علت نازایی زن کافی است. همچنین وی باید تشریفات مقرر مانند ثبت دادخواست طلاق در سامانه طلاق، شرکت در جلسات مشاوره، ارائه دادخواست طلاق و غیره را رعایت کند.
در صورتی که زن پس از ازدواج مشخص شود که نازا است و یا هر مشکل دیگری دارد و شامل عیوب فسخ نکاح نیز نمی‌شود، مرد می‌تواند با کمک سامانه طلاق 24، دادخواست طلاق به علت نازایی زن یا هر علت دیگری تنظیم نموده و به دادگاه تقدیم نماید.
دادگاه موضوع را مورد رسیدگی قرار می‌دهد و در صورت تشخیص، گواهی عدم امکان سازش را صادر خواهد کرد. در این زمان مرد باید تمام حقوق مالی زن مانند مهریه، نفقه و غیره را بپردازد و ظرف 3 ماه از تاریخ صدور گواهی عدم امکان سازش، اقدام به طلاق دادن زن کند.
نکته قابل توجه این است که نازایی زن از عیوب و موارد فسخ نکاح نیست و مرد نمی‌تواند به علت نازایی زن، نکاح را فسخ نماید.
مراحل و نحوه طلاق به علت نازایی زن
بارها در این متن اشاره کردیم که مرد برای طلاق دادن همسر خود نیازی به ارائه دلیل موجه و محکمه پسند به دادگاه ندارد و حتی ثابت کردن نازایی زن و ارائه دلیل و مدرک برای آن نیز، الزامی نیست.
مرد برای آن که بتواند زن خود را به علت نازایی طلاق دهد باید چه مراحلی را طی کند؟ اصلا طلاق به علت نازایی زن چگونه است؟
برای آن که مرد بتواند زن خود را طلاق بدهد، لازم است مراحلی را طی کند که البته فرقی ندارد زن سالم است یا نازا.
این مراحل از قرار زیر است:
- در اولین مرحله و قدم، مرد باید درخواست طلاق خود را در سامانه طلاق به ثبت برساند. همچنین وی باید نوع طلاق را در این سامانه مشخص نماید.
- سپس وی باید در جلسات مشاوره‌ای که مشخص میشود شرکت کرده و از سوی آن مشاور، گواهی عدم انصراف از طلاق را دریافت کند.
- در قدم سوم، مرد باید به یکی از دفاتر خدمات الکترونیک قضایی مراجعه نموده و دادخواست طلاق به علت نازایی زن را تنظیم کرده و ارائه دهد. در این زمینه سامانه طلاق 24، می‌تواند به مرد در تنظیم دادخواست کمک کند.
- مرد باید تمامی حقوق مالی زن را از قبیل مهریه، نفقه، اجرت المثل و غیره پرداخت کند و یا تکلیف پرداخت آنها را مشخص کند.
- حال دادگاه رسیدگی کننده به موضوع، گواهی عدم امکان سازش صادر می‌کند.
- از زمان صدور گواهی عدم امکان سازش از سوی دادگاه رسیدگی کننده به موضوع، مرد 3 ماه فرصت دارد که طلاق را به ثبت برساند. در غیر این صورت باید تمامی این مراحل را مجددا از ابتدا انجام دهد.
تکلیف مهریه و سایر حقوق مالی زن در طلاق به علت نازایی زن
قانونگذار مقرر کرده که مرد زمانی می‌تواند زن خود را طلاق دهد که تمامی حقوق مالی او را پرداخت کرده باشد. حقوق مالی زن موارد متعددی است که در ادامه تمامی آنها را بررسی نموده‌ایم.
- مهریه یکی از اصلی‌ترین حقوق مالی زن در ازدواج است و چه زن نازا باشد چه سالم، چه خیانت کرده باشد چه نه و به طور کلی در هر حالتی به زن تعلق می‌گیرد. مگر در شرایطی که خود زن مهریه‌اش را به مرد ببخشد.
- نفقه نیز از دیگ حقوق مالی زن است که مرد باید به او بپردازد. زمانی که طلاق از سوی مرد است، وی باید در مدت عده به زن نفقه پرداخت کند و نفقه مدت عقب افتاده را نیز باید بپردازد.
- سومین حقوق مالی زن در ازدواج، اجرت المثل است. زن این امکان را دارد که دادخواستی تنظیم کرده و اجرت المثل ایام زوجیت را مطالبه کند. از جمله کارهایی که زن می‌تواند بابت آن اجرت المثل دریافت کند می‌توان به آشپزی، نگهداری از فرزندان، شستن ظروف و لباس‌ها و غیره اشاره کرد.
نکته: زن زمانی می‌تواند از مرد اجرت المثل ایام زوجیت دریافت کند که ثابت نماید کارهای فوق الذکر را به دستور شوهر انجام داده، وظیفه‌ای برای انجام دادن آن نداشته و اینکه کارها را با قصد تبرعی یا رایگان انجام نداده است.
- نحله یکی دیگر از حقوق مالی است که به زن تعلق می‌گیرد. نحله مخصوص زمانی است که به زن اجرت المثل تعلق نگرفته و مرد نیز درخواست طلاق به علت نازایی زن یا هر علت دیگری را داده باشد. دادگاه مبلغی را مشخص می‌کند از بابت بخشش یا نحله، که مرد به زن پرداخت کند.
- در صورتی که مرد در عقدنامه شرط تنصیف اموال را امضا کرده باشد و طلاق نیز به درخواست او باشد و زن هم از وظایف او خود کوتاهی نکرده باشد، تا نصف اموال مرد که پس از عقد به دست آورده به زن تعلق خواهد گرفت.
با بررسی حقوق مالی فوق می‌توانیم به این نتیجه برسیم مهریه تنها حقوق مالی زن است که تحت هر شرایطی به زن تعلق می‌گیرد مگر آن که خود، آن را به مرد ببخشد.
فرقی ندارد که زن خیانت کرده باشد یا نه، وظایف خود را در زندگی مشترک انجام داده باشد یا نه، از مرد تمکین کرده باشد یا نه، توان فرزند آوری داشته باشد یا نه، در هر صورت حق مهریه او ساقط نشده و می‌تواند آن را دریافت کند.
به جز مهریه سایر حقوق مالی تحت شرایطی به زن تعلق می‌گیرد و اگر مرد بتواند ثابت کند که آن شرایط وجود ندارد، زن نمی‌تواند آنها را دریافت کند. به عنوان مثال اگر مرد ثابت کند که زن از او تمکین نمی‌کرده است، نفقه به او تعلق نخواهد گرفت.
بررسی طلاق به دلیل ناباروری زوج
پس از آنکه طلاق به علت نازایی زن را بررسی نمودیم و گفتیم که زن چه نازا باشد چه سالم، مرد می‌تواند دادخواست طلاق را به دادگاه داده و نیازی به ارائه دلیل محکمه پسند ندارد، حال می‌خواهیم کمی طلاق به علت ناباروری مرد را توضیح داده و بررسی کنیم.
در قانون حمایت خانواده مصوب سال 1353، به ناباروری زوج و ایجاد حق طلاق برای زن به این علت اشاره شد. این حق طلاق برای زن حتی پس از اصلاح قانون در سال 1391 باقی ماند.
به موجب قانون مزبور، اگر مرد عقیم باشد و یا بخاطر مشکلات جسمی نتواند صاحب فرزند شود، زن این حق را پیدا خواهد کرد که دادخواست طلاق بدهد.
در شروط چاپی که در عقدنامه درج شده است هم شرطی وجود دارد که به موجب آن اگر 5 سال از ازدوا بگذرد و مرد نتواند صاحب فرزند شود و عقیم باشد یا اسیر مشکلات جسمی و جنسی، زن این حق را پیدا خواهد کرد که با استناد به این شرط درخواست طلاق به دادگاه بدهد.
البته قابل توجه است که برای استناد به این شرط، مرد باید آن را امضا کرده باشد. در غیر این صورت قابل البته نباید فکر کنید که اگر مرد این شرط را امضا نکرده باشد زن دیگر حق طلاق نداشته و نمی‌تواند اقدام به طلاق به علت ناباروری مرد کند.
حتی اگر این شرط را زوج امضا نکرده باشد، زن می‌تواند درخواست طلاق به علت عسر و حرج بدهد. به موجب ماده 1140 قانون مدنی، اگر ادامه زندگی مشترک برای زن موجب عسر و حرج باشد، او می‌تواند به دادگاه مراجعه کرده و درخواست طلاق بدهد.
برای این کار زن باید مدارک لازم که اثبات کننده عدم توانایی مرد در باروری است را به دادگاه ارائه دهد. زمانی که برای دادگاه محرز شد که مرد نبارور است، حکم طلاق زن را صادر خوهاد کرد.
احتمالا این سوال برایتان به وجود آمده است که اگر نابروری مرد قابل درمان باشد، بازهم زن می‌تواند تقاضای طلاق کند؟ پاسخ به این سوال مثبت است. زیرا درمان و یا بارداری به شیوه‌های نوین تنها احتمال است و قطعیتی در آن وجود ندارد.
بنابراین نمی‌توان زوجه را مجبور به کاری کرد و حق طلاق همچنان برای او محفوظ است. در این خصوص، در مقاله طلاق به علت ناباروری مرد، بیشتر صحبت کرده‌ایم.
اگر مرد عقیم باشد می‌توان نکاح را فسخ کرد؟
در قانون مدنی موارد فسخ نکاح نام برده شده و مشخص گردیده است و تنها منحصر به همان موارد میشود. عقیم بودن و عدم توانایی مرد در باروری، از موارد فسخ نکاح نیست، در نتیجه زن از این بابت نمی‌تواند نکاح را فسخ کند.
اما در صورتی که عقیم بودن مرد به علت کوتاه بودن آلت تناسلی و با اخته بودن او باشد، به طوری که مرد نتواند به همسر خود رابطه جنسی برقرار کند، زن می‌تواند نکاح را به این دلایل فسخ کند.
فسخ نکاح و طلاق چه تفاوتی باهم دارند؟
زمانی که سخن از فسخ نکاح و طلاق گرفتن میشود، اولین سوالی که به ذهن افراد می‌رسد این است که فسخ نکاح با طلاق چه تفاوتی دارد؟ برای بررسی تفاوت‌های فسح نکاح و طلاق باید بگوییم که با وجود آنکه از موجبات انحلال نکاح هستند و ازدواج را به پایان می‌رسانند، اما تفاوت‌هایی هم دارند.
حق فسخ نکاح برای زوجین به این دلیل پیش‌بینی شده که از زیان همسری جلوگیری کنند و اعمال آن نیاز به اجرای تشریفات خاص مانند طلاق ندارد.
این امر در ماده 1132 قانون مدنی نیز پیش‌بینی شده است که برای فسخ نکاح، رعایت ترتیباتی که لازم برای طلاق طی شود، نیاز نیست.
همچنین برخلاف طلاق که نیاز به صدور حکم از سوی دادگاه دارد، فسخ نکاح نیازی به صدورحکم دادگاه نداشته و کسی که حق فسخ برای او ایجاد گردیده است تنها باید اراده خود را بریا فسخ نکاح به دادگاه اعلام کند.
اعلام اراده برای فسخ از هر طریقی ممکن است. به عنوان مثال شخص می‌تواند اظهارنامه ارسال کند.
البته کارشناسان سامانه طلاق 24 می‌گویند برای آن که فسخ نکاح ثبت شده و در شناسنامه افراد نیز درج گردد، باید فسخ نکاح را از طریق دادگاه انجام دهند و به عبارت حکم دادگاه در این زمینه الزامی است.
به موجب مفاد ماده 1131، اختیار فسخ نکاح، امری فوری است، یعنی از زمانی که شخص فهمید به دلیل عیب موجود حق فسخ نکاح را دارد باید فورا اقدام کند، در غیر این صورت، حق فسخ او ساقط شده و دیگر نمی‌تواند نکاح را فسخ کند.
فوری بودن اعمال خیار براساس عرف مشخص خواهد شد. و البته شخص صاحب خیار نیز باید به فوری بودن خیار و همچنین حق فسخ نکاح علم داشته باشد.
در پایان مقاله طلاق به علت نازایی زن و به عنوان نتیجه گیری از مطالب یاد شده باید بگوییم که به موجب قانون ایران حق طلاق با مرد است و مرد در هر زمان و تحت هر شرایطی می‌تواند دادخواست طلاق زن را به دادگاه تقدیم کند.
دادگاه در این زمینه به عدم رضایت زن برای طلاق توجهی نکرده و چنانچه تشخیص دهد مرد از طلاق دادن زن منصرف نمی‌شود، حکم طلاق را صادر خواهد کرد. بنابراین فرقی ندارد که زن نازا باشد و یا سالم، در هر صورت مرد می‌تواند دادخواست طلاق بدهد.
همچنین درصورتی که زن نازا باشد، مرد برای تنظیم دادخواست طلاق به علت نازایی زن، لزومی به ارائه مدارک مبنی بر اثبات نازایی زن ندارد.
